Burhan Aslan yazdı, Limon; Bir tohumun hikayesi, emeğin yol haritası

Turunç çekirdeği ile başlar Limon’un hikayesi. Toprak ile doldurulmuş naylon torbalara ekilen çekirdek; üç günde bir su verilerek, zararlı otlar, çeşitli hastalık ve zararlılarla mücadele sonunda 7-8 ay gibi bir sürede Çöğür dediğimiz (Çitil) fide halini alır.

Bir torbada birden fazla olan çöğürler, teker teker başka torbalara dikilir. Yaklaşık 8-9 ay bakım ve zararlı mücadelelerinden sonra çöğür turunç fidesi (aşılanabilir) haline gelir.

Limon ağaçlarından alınan meyve gözü bu fidelere aşılanır. Yapılan işlemin (aşının) tutması yaklaşık 2 ay gibi bir zaman alır. Nokta kadar bir gözden oluşan aşının Limon fidanı haline gelmesi 1-1.5 yıl zaman alır ve bu süre zarfında da sulama, hastalıkla mücadele ve doğal olaylardan koruma çalışmaları devam eder.

Çekirdekten bahçe tesis edilebilir hale gelen limon fidanlarının üretim süresi ortalama 3 yıldır. 3 yıl emek çekersin masraf edersin ama dönüşü bir fidandır.

Tarlaya tesis edilen Limon fidanları 5-6 yıl sonra ancak kendi masrafını karşılayacak kadar ürün verir. 6. yıldan sonra üretici emeğinin karşılığını almaya başlar.

Limon’un üretim maliyeti hesaplanırken yaklaşık 10 yıl çekilen emeğin, edilen masrafın hiç lafı olmaz. Sadece günlük konuşulur.

Limon’un, istihdama sağladığı katkılar.

Limon üretiminin yaklaşık %65-70’inin üretildiği Erdemli ilçemizde en büyük istihdam kaynağıdır. Şöyle ki; Erdemli de yaklaşık 450-500 bin ton limon üretilmektedir. Bir işçi günde ortalama 150 kg limon hasat ettiğini kabul edersek 3-3.5 milyon iş günü istihdam sağlanmış olur.

Diğer taraftan fabrikalarda ambalajlama işlerinde de bir o kadar istihdam sağlanır.

Limon’un, diğer sektörlere sağladığı katkılar.

Limon işleme üzerine tesis edilmiş fabrikaların tek hammaddesidir Limon. Buradan hareketle Limon fabrikalarının varlığına katkı sağlar.

Ambalajlama aşamasında kullanılan plastik ya da ahşap kasalar ile ilgili, sektörlere.

Ambalajlama aşamasında kullanılan kağıt etiket vs ile ilgili, sektörlere.

Hasat süreci ve pazara arz sürecinde nakliye ve akaryakıt sektörüne, yine bu süreçler zarfında birçok kişi ya da sektöre katkı sağlar.

Böyle emek ile üretilen, birçok sektöre ve ülke ekonomisine katkı sağlayan bir ürünün, kıymetini ve değerini bilmemiz gerekir.

Öneriler.

Geçen yıl ihracatın izne bağlanmasından dolayı, ihracatçılarımızın kaybettikleri pazarlarının  ihracatçılarımıza yeniden kazanılması yönünde devlet desteği gerekmektedir.

Sezon sürecinde dış pazarların yeterli olmadığından ve ihracatçılarımız kapasitelerinden daha az Limon ihraç ettiler.

İç piyasa da ise pandemi sürecinden dolayı tüketim az olduğundan, üreticilerimiz kendi imkan ve şartları ile ürünlerini bir şekilde depoladılar.  Her yıldan fazla olduğu kabul edilen depolardaki ürünlerin satış zamanı gelmiş ve belirsiz fiyatlar ile piyasaya arz edilmektedir.

Nisan ayında önemli ölçüde ihracat yapılamaz ise zaten ağustos ayında yeni ürün çıkacak ve depolardaki ürünün fiyatındaki düşüklük yeni ürünlere de yansıyacak birçok sektöre zarar verecektir.